Барча қизлар каби не-не орзулар билан оппоқ кўйлакда, ёр-ёрлар билан ота уйи остонасидан гўёки оққуш мисол учган Каромат (исм-фамилиялар ўзгартирилган — таҳририят) қанчалар қувонч билан кетган бўлса, шунчалар забун аҳволда турмуш ўртоғи билан ажрашиб, бир нафар фарзанди билан Сайхунобод туманидаги ота-онасининг уйига қайтиб келади. Тайинли иш жойига эга бўлмаганлиги сабабли маҳалладошлари томонидан олиб келинган буғдойни тегирмонда ун маҳсулоти қилишда отасига кўмаклаша бошлайди.
Бу асли Сирдарё вилоятининг Мирзаобод туманидаги “Ойдин” маҳалласида доимий рўйхатда туриб, Сайхунобод туманининг “Фаровон” маҳалласида истиқомат қилувчи, 34 ёшга кирган бўлса ҳам ҳеч қаерда ишламайдиган, бошқалар қатори тегирмонга буғдой олиб келган Фурқатнинг эътиборини тортади ва ҳар гал келганида Кароматни зимдан кузата бошлайди. Бир қанча саъй-ҳаракатлардан сўнг, ниҳоят унинг телефон рақамини қўлга киритади. Шундан кейин у Кароматга уяли телефон орқали қўнғироқ қила бошлайди. Дастлаб Каромат у билан яхши муносабатда бўлмайди, лекин Фурқат уни ун чиқариш учун тегирмонга борганида бир неча марта кўрганлигини, ўзи ҳам дон маҳсулотлари корхонасида лаборант бўлиб ишлашини, оиласи йўқлигини, унга ишқи тушиб қолганини айтиб мунтазам телефон қилавергач, аста-секин у билан гаплаша бошлайди. Кейинчалик эса суҳбат ҳозирги замоннинг трендига айланган “Телеграм” ижтимоий тармоғига ўтади. “Телеграм” ижтимоий тармоғида уларнинг муносабатлари жиддийлаша бошлайди, яъни Фурқат уни яхши кўриб қолганлигини, ҳатто турмуш қуришини, Кароматга фарзандига оталик қилишини айтади. Бу таклифдан кейин ўрталарида илиқ муносабат пайдо бўлади. Чунки Каромат турмушидан ажрашгандан сўнг яна кимгадир кераклигини ҳис қилиб, ҳаёти изга тушиб кетишидан умид қилади, гўёки қоронғилик ёруғликка ўз ўрнини бўшатиб бераётгандек эди унинг назарида. Фурқатнинг ваъдалари унинг бошини айлантириб қўяди ва у билан учраша бошлайди.
Барибир, бир марта оғзи куйган киши қатиқни ҳам пуфлаб ичади деганларидек, Кароматнинг кўнгли негадир, нимадандир безовта эди, балки яна адашишдан қўрқдими… Ишқилиб, Фурқатнинг қандай инсонлигини билгиси келди ва у ҳақда танишларидан суриштира бошлади. Лекин улар Кароматнинг ижобий жавоб олиш истагини сезишдими ёки… ишқилиб бир оғиз “яхши йигит”, дейишдию қўйишди. Бу эса унинг янада катта хатоларга йўл қўйишига маълум маънода сабаб бўлди. Агар атрофдагилар Фурқатнинг оилали эканлигини, биринчи хотинидан бир фарзанди, иккинчи хотинидан икки фарзанди борлигини, унга 2017 йилда жиноят ишлари бўйича Мирзаобод туман судининг ҳукмига кўра, ЖКнинг 122-моддаси, 1-қисми билан, яъни вояга етмаган ёки меҳнатга лаёқатсиз шахсларни моддий таъминлашдан бўйин товлаш, алимент тўламаганлик учун 2 йил муддатга ахлоқ тузатиш ишлари жазоси тайинланганлигини, ҳеч қаерда ишламаслигини очиқ айтишганида у билан муносабатларини узган бўлармиди…
Фурқат Кароматнинг ишончини осонгина қўлга киритганлигидан фойдаланиб, у билан кўнгилхушлик қила бошлади. Навбатдаги кўнгилхушликдан сўнг Фурқат мақсадини амалга ошириш режаларини туза бошлайди. Ундан яланғоч ҳолдаги фотосуратлари ва видеоларини “Телеграм” ижтимоий тармоғи орқали жўнатишини сўрайди. Ўз-ўзидан маълумки, Каромат бунга рози бўлмайди. Аммо бу борада тажрибага эга, тўғрироғи пихини ёрган Фурқат аёлнинг ишонувчанлиги ва умидворлигидан фойдаланиш йўлларини излайди. Ҳар хил ширин сўзлар айтиб, ўзига муҳаббат уйғотишга бўлган ҳаракатини тўхтатмайди. “Турмуш ўртоғим бўласан-ку, барибир оила қурамиз-ку”, деб уни ҳоли-жонига қўймайди. Кароматни ҳам шайтон йўлдан урдими, ишқилиб Фурқатнинг таклифига рози бўлади: ўзининг 4 дона кийимсиз фотосуратларини ва бир дона қисқа видео тасвирларни “Телеграм” ижтимоий тармоғи орқали унинг шахсий саҳифасига юборади. Фурқат эса бу фотосуратларни ва видео тасвирни телефонида сақлаб қўяди.
Фурқат 2020 йилнинг август ойларида Кароматдан ҳеч ким билан гаплашмасликни талаб қила бошлайди, агар бирон эркак киши билан гаплашганини кўриб қолса ёки эшитса, ўша суратлари билан видеосини интернет тармоғи орқали тарқатиб юборишини айтади. Бу гапдан Каромат даҳшатга тушади ва ундан бошқа ҳеч ким билан ҳеч қандай муносабати йўқлигини ва ҳеч қачон бўлмаслигини айтади.
2020 йил ноябрь ойида Фурқат Кароматни Сайхунобод туманидаги кафеларнинг бирида учрашувга чақиради ва шу ерда “ошиқ” йигит режасининг кейинги қисмига ўтади: соғлиғи яхши эмаслигини, операция қилдириши шартлигини, шунинг учун пул керак бўлиб қолганини, бу масалада ёрдам беришини сўрайди. Лекин Каромат пули йўқлиги учун унга ёрдам бера олмаслигини айтгач, Фурқат унинг бўйнидаги тилла занжирни бериши билан пул муаммосини ҳал қила олишини айтади. Лекин Каромат бу таклифини ҳам рад этгач, қулоғидаги бир жуфт тилла зирагини беришини талаб қилади. Чорасиз қолган Каромат ноилож зиракларини ечиб беришга мажбур бўлади. Шундан сўнг Фурқат тилла зиракларни олиб, арзон-гаровга сотиб, уларни “операция”га эмас, балки ўз эҳтиёжи йўлида ишлатиб юборади.
Ўрганган кўнгил ўртанса қўймас деганларидек, Фурқатга осон топилган пулнинг мазаси ёғдек ёқиб тушади. Унда яна пулга эҳтиёж туғилади ва 2021 йил 8 февраль куни “Телеграм” ижтимоий тармоғи орқали Кароматдан яна 4 миллион сўм пул беришини сўрайди, акс ҳолда яланғоч фотосуратларини ва видео тасвирни интернетга тарқатиб юборишини, ҳаммага шарманда қилишини айтиб, уни қўрқитади. Унинг бу пўписасидан ҳайиққан аёлга 4 кун муҳлат беради. Каромат бу гапдан даҳшатга тушади, яна алданганини, жуфти ҳалоли бўлишига қасам ичган инсоннинг товламачи бўлиб чиққанлигини, унга ишониб катта хатога йўл қўйганини англайди. Аммо кеч… Унинг боши қотади, берай деса пули йўқ, бермай деса яқинлари ва маҳалла-кўй орасида шарманда бўлишидан қўрқади.
Чорасиз қолган Каромат қариндоши Нигорадан маслаҳат сўрайди. Нигора эса унинг қалб кўзини очади: аввало, унинг талабларини бажармаслиги кераклигини, айниқса, сурат ва видеони жўнатиб, тузатиб бўлмас хатога йўл қўйганлигини, агар бу гал ҳам пул топиб берса бу товламачилик ҳолатлари яна давом этавериши мумкинлигини тушунтириб, энг тўғри йўл — ҳуқуқни муҳофаза қилувчи органларга мурожаат қилиш эканлигини маслаҳат беради.
2021 йил 12 февраль куни устаси фаранг “ошиқ” 4 миллион сўмга эга бўлиш илинжида Сайхунобод туманидаги кафеларнинг бирига кўтаринки кайфиятда келади. Каромат билан учрашиб, талаб қилинган 4 миллион сўм пулни олади ва “вафодор” йигит ваъдасига вафо қилиб, фотосуратлар ва видео сақланаётган флешкани Кароматга қайтариб берар экан, бу аёлдан режадаги маблағни олганини, энди оладиган нарсаси қолмаганини, бошқа хўрак топиши лозимлигини режалаштирган бўлса ажаб эмас. Шундай хаёллар ва “улуғвор” режалар билан бўлиб, ҳуқуқни муҳофаза қилувчи орган ходимлари томонидан тезкор тадбир ўтказилаётганини сезмайди. Бирпасгина кўзларини қувонтирган ишлов берилган пуллар эса унинг жиноятига ашёвий далил сифатида хизмат қилади.
Фурқат илгари содир этган қилмиши учун жиноий жавобгарликка тортилган бўлса ҳам, берилган жазодан тегишли хулоса чиқариб олмади ва яна жиноятга қўл урди, унга нисбатан юқорида содир этган қилмиши учун Ўзбекистон Республикаси ЖКнинг 165-моддасининг (товламачилик) тегишли банди билан жиноят иши қўзғатилди.
Албатта, кимки жиноят қилса, у қонунларимизда кўрсатилган жазосини олиши шубҳасиз. Аммо масаланинг иккинчи томони жуда ачинарли: кейинги вақтларда баъзи эркаклар ўзининг кимлигини унутиб қўймаяптими? Ахир Фурқат била туриб, аёлнинг бевалигидан фойдаланиб, ҳис-туйғуларини топтаб, унинг шаъни, обрўси, ор-номусига дахл қилганини қандай баҳолаш мумкин? Кейинги йилларда пул топиш йўлида тақдир синовлари бошига тушган хотин-қизларнинг тушкунлик ҳолатидан фойдаланиб, пасткашлик ва разилликка қадам қўяётганлар сони кўпаяётганига нима дейсиз? Бундайларнинг ғурури қайда қолди? Шу қадар ўзини, ўзлигини унутган эркак эркак деган шарафли номга муносибми ўзи?
Шу билан бирга, бундайларнинг орамизда оз бўлса ҳам учраётгани, аёлларимизни, қизларимизни ҳушёрликка, эҳтиёткорликка чорлаши даркор. Ойнинг ўн беши қоронғу бўлса, ўн беши ёруғ, деган нақлда ҳақиқат мужассам. Ўткинчи қийинчиликларни енгишга шошиб, ўзингизни бир умрлик виждон азобига қўйманг, фирибгар, товламачилардан эҳтиёт бўлинг, азиз аёллар!
Шерзод ШОДМОНОВ,
ИИБ Транспортда Хавфсизликни таъминлаш бош бошқармаси Тергов бошқармаси ўта муҳим ишлар бўйича терговчиси, подполковник,
Саодат МАТЁҚУБ қизи,
“Adolat” мухбири