Шу йилнинг 23 январь куни эди. Тунги соат 00:30 да Бешариқ туманининг Телов қишлоғида яшовчи Ғанижон Холмирзаев(исм-шарифлар ўзгартирилган)нинг уяли телефони тўсатдан жиринглаб қолди. Ухлаб ётган Ғанижон чўчиб уйғониб, қўнғироққа жавоб берди.
– Эшитаман.
Аммо нариги томондан ҳеч ким гапирмади. Фақат аёл кишининг йиғи товуши эшитилди холос. Шунинг учун Ғанижон гўшакни рафиқасига берди. Ҳалима Холмирзаева эса бир-икки оғиз гаплашиб, сим қоққан овсини Ёқутхонни дарров таниди. Сўнгра телефонни яна хўжайинига узатди.
– Тез бизникига етиб келинг, укангиз нафас олмаяпти, – деди Ёқутхон йиғлаган куйи қайноғасига.
Бу гапни эшитган Ғанижон апил-тапил кийиниб, укаси Орифжонникига жўнади.
Етиб келган ака инисининг томирини ушлаб кўрди. Чиндан ҳам нафас олмаётганди. Кийимлари эса нам ҳолатда эди. Ғанижон шошиб “Тез ёрдам”га қўнғироқ қилди.
Кўп ўтмай етиб келган шифокорлар хонадон соҳибининг жон таслим қилганлигини тасдиқлашди. Шу билан бирга марҳумнинг кийим-бошлари ҳўл эканлиги ва бежо ҳолатда ётганлиги уларни шубҳалантирди.
– Ички ишлар бўлимига хабар бериш керак, – деди навбатчи шифокор.
Бироқ Ёқутхоннинг бу фикрга қарши чиққани Ғанижонни шубҳалантириб қўйди. Шунга қарамай шифокорлар Бешариқ туман ички ишлар бўлимига хабар беришди.
ИИБ тезкор ходимлари етиб келишди. Аввалига улар Орифжон ётган хонани, унинг қандай ҳолатда ётганини текшириб, сўнгра суратга олишди. Кейин мурдани суд-тиббий экспертизасига олиб кетишди.
Ўша куни О.Холмирзаевнинг ўлими тасодифий эмас, балки қотиллик эканлиги аён бўлди.
…Орифжон билан Ёқутхон бундан 25 йил муқаддам турмуш қуришган. Ҳар бир ёш оила каби улар ҳам бахтдан масрур эди ўшанда. Бу бахтиёрлик орадан бир йил ўтиб 1998 йилда катта ўғиллари Жаҳонгир туғилганда икки ҳисса ортди. У 4 ёшга кирганда – 2002 йилда эса иккинчи фарзандлари Ифтихоржон дунёга келди.
Йиллар ўтди. Нимадир бўлди-ю, 2016 йилда Ифтихоржон ўзини осиб, жонига қасд қилди. Бояқиш ота-онанинг ўша кездаги аҳволини бир тасавур қилиб кўринг-а!.. Йиғлаб-сиқтаб, охир-оқибат тақдири азалнинг ҳукмига кўнишга мажбур бўлишди иккалалари ҳам.
Сўнгги икки-уч йил ичида эса Орифжон ичкиликка муккасидан кетди. У ҳар куни эрталаб уйидан чиқиб кетар, тушдан кейин ёки кечки пайт кайфи тароқ ҳолда дарвозадан кириб келарди. Уйга киргач, хотини билан ғижиллашгани-ғижиллашган эди. Ҳеч қаерда ишламагани боис деярли ҳар куни ичкиликка пул сўраб жанжал қиларди у. Айрим ҳолларда Ёқутхон билан ўғли Жаҳонгир унинг жанжалу дағдағасидан қўрқиб кўчага қочиб чиқиб кетишарди.
Ўғил бола ориятли бўлади. Дадасининг хурмача қилиқларидан безиллаган, қолаверса, зиммасига рўзғор ташвишларини олган онасига ачинган Жаҳонгир ўтган йили Тошкентга келиб, иситиш печларини ишлаб чиқарадиган хусусий корхонага ишга кирди, онасига пул жўнатиб турди.
Ўша куни – 2022 йилнинг 22 январь куни ҳам О.Холмирзаев рафиқаси билан жиғиллашиб, ундан пул сўради.
– Пул йўқ, – деди Ёқутхон қатъий оҳангда.
– Пул йўқ бўлса, тўйга ҳам рухсат йўқ!
Шу маҳалладаги холасиникига тўйга боришга шошаётган Ёқутхон эри билан ади-бади айтишиб ўтирмай, унга 50 000 сўм пул берди. Хўжайини чиқиб кетгач, орқасидан тугунини қўлтиқлаб, ўзи ҳам тўйга жўнади.
Ёқутхон кун ботарга яқин уйига қайтиб, оғилхонада сигир соғаётганда Орифжон чайқалиб кириб келди-ю, ётоғига кириб, диванга чўзилди. Ёқутхон бўлса сигир соғиб бўлганидан кейин ҳам унинг кўзига кўринмай, уй юмушларини бажариб юраверди. Қоронғу тушиб, қўли бўшагач, эридан хабар олиш учун ётоққа кирди. Эшик очилишидан уйғониб кетган О.Холмирзаев бақириб берди:
– Қаерда юрибсан?
Сўнг у ўрнидан турди-да, урмоқчи бўлиб хотинига яқинлашди. Ёқутхон ташқарига қочиб чиқиб кетди. Кейин оғилхонага кириб, яшириниб олди. Сархуш эр эса сўкинганча ҳовлига чиқди-ю, лекин уни қидириб ўтирмади. Ётоғига қайтиб кириб, ухлаб қолди.
Оғилхонада яшириниб ўтирар экан, аёлнинг ўй-хаёлини жанжалкаш эридан бутунлай қутулиш фикри банд этди. У орадан бир соатча ўтгач, ётоққа кириб, ухлаб ётган Орифжоннинг қўл-оёғини ингичка арқон билан боғлади. Сўнг печка ёнида турган ғўла ўтин билан унинг боши ва танасининг бошқа қисмларига тўхтовсиз ура бошлади. Кетма-кет зарбалардан гангиб қолган эркак хотинини сўкиб, ҳақоратлай кетди. Кўзи қонга тўлган хотин эса эрининг оғзига латта тиқиб қўйди. Оқибатда кўп вақт ўтмай, боши ва танасига тушган зарбалар таъсири, қовурғаларининг синиши ҳамда нафаси бўғилиши туфайли эр жон таслим қилди. Ўз қилмишидан қўрқиб кетган Ёқутхон йиғлаганча қайноғаси Ғанижонга қўнғироқ қилди…
Ё.Холмирзаевага нисбатан жиноят иши қўзғатилди. Мазкур ишни кўриб чиққан жиноят ишлари бўйича Бешариқ туман суди ўз эрининг қотили бўлган аёлни Жиноят кодексининг 97-моддаси 2-қисми “в” банди билан айбдор деб топиб, кодекснинг 57-моддасини қўллаган ҳолда 10 йил муддатга озодликдан маҳрум қилди.
Афсуски, сўнгги пайтларда аёллар томонидан бундай ўта оғир жиноятлар тез-тез содир этилаётир. Тегишли туман, шаҳар хотин-қизлар қўмиталари ва маҳалла фуқаролар йиғинлари эса ҳар доимгидек томошабин бўлиб турибди. Холмирзаевлар хонадонидаги ҳолат ҳам ана шу тузилмалар томонидан ҳамда жамоатчилик аралашуви билан бартараф этилмагани фикримиз тасдиғидир. Агар ҳудуддаги масъуллар Орифжонни бирор-бир фойдали меҳнат билан банд этишганда ёки оиладаги носоғлом муҳитни тузатишганда эди, балки қотиллик юз бермаган бўларди. Эндигина уйланиш, оила қуриш остонасида турган Жаҳонгир эса тирик етим бўлиб, бўзлаб қолмасди.
Ичкилик – иллат ва жиноятлар дояси. У инсон ҳаётини издан чиқариб, тузатиб бўлмас аянчли ҳолатларга йўл очади. Шундай экан, ичкилик туфайли айни пайтда нотинч бўлиб турган оилалар, уларнинг яқинлари ва ён-атрофдагилар баён этилган воқеадан ўзларига тегишли хулоса чиқариб олишлари зарур.
Нодиржон САЛОМОВ,
жиноят ишлари бўйича
Бешариқ туман судининг судьяси