Фарзандларимизнинг телефонга қарамлиги кундан-кунга ортиб боряпти. Буни технология ривожланган даврнинг табиий қусури сифатида қабул қилаётганлигимизнинг ўзи бир фожиа. Пашшадан фил ясаманг, деманг. Ана шу “пашша” бизнинг келажагимизни, орзу-ҳавасларимизни рўёбга чиқарувчи дилбандларимизнинг эртанги кунини боши берк кўчага етаклаётганини идрок қилиб кўринг.
Узоққа бормай, бир куни ўғлим “Ойи, ўртоқларим билан телефонда ўйин ўйнаймиз”, деб хонасига кириб кетди. “Ҳа, ўйиндир-да”, деб қўйгандим. Аммо бақир-чақир овозлари мени ҳушёр торттирди. Билсам, бу онлайн уланиб олган ўндан ортиқ болаларнинг шовқини экан. Бу – ўзим ҳам шу кунгача унчалик эътибор қилмаган “Пабжи” ўйини эди.
Ўйинни кузатиб, даҳшатга тушдим. Гўёки уруш ичига тушиб қолгандек бўлдим. Қуролланган ўйин қаҳрамони йўлида дуч келган одамни қонга белаб, ўлдириб кетиб борарди. Ё алҳазар… Болаларнинг кўзида эса, афсуски, қўрқувдан зарра нишон йўқ…
Шунда тушуниб етдим – нима учун россиялик 15 ёшли бола телефонини олиб қўйган онасининг қотилига айланганини; нега бугун мактаб ёшидаги “она сути” оғзидан кетмаган болаларимиз ўзига таълим бераётган устозига ҳайиқмай қўл кўтараётганини, нима учун ўсмирлар ўртасида жиноятчилик кун сайин ортиб бораётганини…
Рақамларга эътибор қаратадиган бўлсак, 2023 йилда Ўзбекистонда вояга етмаганлар томонидан 3500 та жиноят қайд этилган. Уларнинг 2280 таси мактаб ўқувчилари ҳисобига тўғри келади.
Вояга етмаганлар орасида жинояти учун маҳкамага тортилган шахслар сони 2022 йилга нисбатан 487 кишига ёки 15,6 фоизга, 2021 йилнинг январь-декабрь ойларига нисбатан эса 1,4 баробарга ошган.
Ёш тоифасига кўра, уларнинг 744 нафари 13-15 ёш, 2 855 нафари эса 16-17 ёшдаги болалардир.
Жиноят турлари кесимида эса – 1 602 та вояга етмаган шахслар ўғирлик, 453 та безорилик, 135 та фирибгарлик, 181 та талончилик ва босқинчилик, 104 та қасддан баданга оғир шикаст етказиш, 54 та номусга тегиш ва номусга тегишга уриниш, 12 та қасддан одам ўлдириш жиноятларини содир этган.
Бугун аксарият ота-оналар оиласи турмуш шароитини яхшилаш, фарзандларини яхши едириб, яхши кийинтириш, дабдабали тўйлар қилиш учун тинимсиз ҳаракатдалар. Кимдир хорижда, кимдир бошқа соҳаларда кўпроқ даромад топиш учун оиласидан, фарзандларидан йироқда, айрим ота-оналар эса бир том остида яшаб туриб, ишдан қайтишган заҳоти фарзандлари таълим-тарбияси билан машғул бўлиш ўрнига, ўзлари телефонга муккасидан кетадилар.
Биз эътиборсиз, оддий ўйин деб қараётган шафқатсизликлар фарзандларимизнинг қалбини тошдек қотириб қўймаяптими? Тош қотган дийдалар эса ҳар қандай ёвузликдан қайтмасликлари ҳаёт ҳақиқати эмасми?
Шу ҳақида ўйлаб кўрайлик. Фарзандларимизнинг келажаги барбод бўлишига йўл қўймайлик, азизлар.