16 ёшли ўсмир йигит отаси билан жанжаллашиб уйидан чиқиб кетади. Бундан ғазабланган ота уйда унинг исмини айтишни ҳам тақиқлаб қўяди. Бечора она эса ўғлининг ёстиғини ҳидлаб соғинчини босарди. Онанинг “Ўғлимни соғиндим, уни топиб, уйга олиб келинг,” деб тинмай ёлворишига қарамасдан ота ўз сўзида қатъий турарди.
Шу зайлда икки йил ўтади.
Ўғилнинг туғилган куни эди. Онанинг бу кун ўғлисиз ўтаётганига чидай олмай дод солаётганини кўрган отанинг кўнгли бироз юмшайди. Онанинг қўлига манзил ёзилган қоғоз тутиб шундай дейди: “Шу манзилга бор. Фақат манзилни мен берганлигимни айтма”. Онанинг қулоғи бу гапларни эшитмасди. Хурсандчилигидан осмонга учарди. Дарҳол тайёрланиб, йўлга чиқади.
Ёзилган манзил шаҳарнинг бир четидаги таъмирхона эди. Она иш либоси кийиб олган ўғлини кўзларида ёш билан узоқдан кузатди. Аста-секин ҳаяжон ичида бино ёнига келади. Икки йил мобайнида оиласи билан умуман кўришмаган ва оиласини унутиш арафасида бўлган йигит онасини тўсатдан кўради-ю, бир зум қотиб қолади. Ўзига келгач онасига қараб югуради ва ўзини унинг қучоғига отади. Отасидан бўлак ҳамма ҳақида сўрарди. “У қаерда?.. Бу қаерда?.. Укам нима қилаяпти, қандай ўқияпти?..” каби саволлар орасида отаси ҳақида ҳеч қандай савол йўқ эди.
Ва ниҳоят узоқ кутилган савол берилди: “У одам нима қилаяпти? Ҳали ҳам баджаҳл ва тушунишни хоҳламайдими?” Она бу саволларни жавобсиз қолдирди. Она ўғлига қараб: “Майли у гапларни қўй, ўғлим. Кел энди, уйга кетамиз”, деди. Ўғил: “Йўқ, онажон мени мажбурламанг. Мен жуда яхшиман. У одам билан битта уйда яшамайман”, деди ва ишхонаси томон юра бошлайди.
Кўнгли чўккан она ўғлининг ортидан бироз қараб туради ва туғилган куни учун олиб келган тортни унга бериш учун ўғлини чақиради. Тортни олаётиб ўғил онасига: “Онажон, илтимос, мени тинч қўйинг. Икки йилдан бери орқамдан бир марта ҳам қидириб, ҳол-аҳвол сўрамаган одамнинг олдига қандай бораман?” деди кўзига ёш олиб.
Иложсиз қолган она кетишга тайёрланаркан, шундай дейди: “Майли, ўғлим, ўзинг биласан. Кўраяпманки, қарорингда қатъий. Мен келаётганда отанг менга шу нарсаларни тайинлаб юборганди. Қулоқ сол, ўғлим. Сен охирги пайтларда яқин юрган дўстингдан узоқроқ юришинг керак. У сенга зарар бериши мумкин экан. Авваллари дўст бўлиб юрган дўстинг билан муносабатларингни тикла. Отангнинг айтишича, у жуда яхши бола экан.” Бу гапларни эшитган ўғил донг қотиб қолади. Она йиғлаганича уйига қайтиб кетади.
Уйига келган аёл эрини уришди: “Нимага мендан яширгандингиз? Ҳаммасини билганингиз учун хотиржам юраркансиз-да?” Хотинининг бу гапларини эшитган отанинг кўзлари ёшланди. “У менинг жоним-ку, ахир, – деди овози қалтираб. – У кетган кундан бери уни ҳар куни кўргани бордим. Фақат у мени сезмасди. Сен мени ишда, маҳаллада деб ўйлардинг. Мен эса унинг ҳар куни қилаётган ишини, атрофидаги кишиларни кузатардим. Ёмонларга қўшилиб кетмасмикан деб хавотирда эдим…”
Эрининг гапларидан ҳайратга тушган аёл йиғлай бошлади. Шу пайт бирданига эшик қўнғироғи жиринглайди. Она кўз ёшларини артиб, эшикни очади. Эшик тагида қўлида катта торт ва совғалар билан ўғли турарди. Ўғил нарсаларни онасининг қўлига бериб, югуриб келиб отасини қучоқлади. Йигит ҳаммасини тушуниб етганди. Умуман хабар олмайди деб ўйлаган отаси ундан куну тун хабар олиб турганини англаб етганди.
(Азиза Боймуродованинг тлеграм каналидан олинди).